پاسخ اجمالی: اگر انسان براى فنا و نیستى آفریده شده، باید عاشق فنا باشد، در حالى كه قیافه مرگ در هیچ زمانى براى انسان خوشایند نبوده؛ بلكه با تمام وجود عاشق بقاء و جاودانگی است و این عشق و علاقه، در اعمال و رفتار انسان ها قابل مشاهده است. در واقع اگر براى فنا آفریده شده ایم، علاقه ی به بقا، علاقه ای مزاحم، و یا لااقل بیهوده و بى مصرف است. امام علی(ع) این حقیقت را در جمله كوتاهی بیان فرموده: «شما براى بقا آفریده شده اید نه براى فنا».
پاسخ تفصیلی: اگر انسان به راستى براى فنا و نیستى آفریده شده بود باید عاشق فنا باشد، و از مرگ - هر چند مرگ به موقع و در سنین بالا - لذت ببرد؛ در حالى كه مى بینیم قیافه مرگ (به معنى نیستى) در هیچ زمانى براى او خوشایند نبوده و نیست، نه تنها خوشایند نیست؛ بلكه با تمام وجود خود عاشق بقاء و هستى است، و این عشق و علاقه شدید از خلال همه كارهاى او نمایان است.
كوشش براى زنده نگه داشتن نام و فكر و ذكر خود، تهیه اهرام چند هزار ساله مصر، و مقابر جاویدان، مومیائى كردن بدن مردگان، با آن مخارج هنگفت، حتى علاقه به حیات فرزند كه دنباله حیات او است و ... بیشتر بخوانید همه نشانه این عشق غریزى به بقاء است و دویدن دنبال عمر طولانى، اكسیر جوانى و آب حیات و ... هر كدام نشانه اى از این واقعیت است.
اگر ما براى «فنا» آفریده شده ایم، این علاقه به «بقا» چه مفهومى دارد؟ و در حقیقت یك علاقه مزاحم، و یا لااقل بیهوده و بى مصرف است.
در سخنى كه از آزاد مرد جهان حضرت على(علیه السلام) نقل شده این حقیقت در جمله كوتاهى تجلّى كرده است: «ما خُلِقْتَ اَنْتَ وَ لا هُمْ لِدارِ الْفَناءِ بَلْ خُلِقْتُمْ لِدارِ الْبَقاءِ»(1)؛ (شما براى بقا آفریده شده اید نه براى فنا)، و نشانه هاى آن نیز در وجود شما به چشم مى خورد.(2)
پی نوشت: پی نوشت: (1). التفسیر المنسوب الى الامام العسكری(علیه السلام)، ابو محمد حسن بن على عسكری(علیه السلام)، محقق / مصحح: مدرسة امام مهدى(علیه السلام)، مدرسة امام مهدى(علیه السلام)، قم، 1409 قمری، چاپ: اول، ص 117. (2). گردآوری از کتاب: معاد و جهان پس از مرگ، مكارم شیرازى، ناصر، سرور، قم، 1376 شمسی، چاپ: ششم، ص 141.
